የውጭ ፖሊሲያችን ለጎረቤቶቻችን መድን ሆኗል!
ቶሎሳ ኡርጌሳ
ሀገራችን በአሁኑ ወቅት ከሰባት መቶ ሺህ በላይ የጎረቤት ሀገራት ስደተኞችን ተቀብላ እያስተናገደች ነው። ኢትዮጵያ በግጭት ሳቢያ ለስደት የተዳረጉ ወንድም የጎረቤት ሀገር ህዝቦችን ካላት ውስን አቅም በመቀነስ እየተንከባከበች ትገኛለች። እስከ ሁለተኛ ዲግሪ ድረስ ትምህርትም እየሰጠች ነው።
ኢትዮጵያ የምታደርገው ይህ ርዳታ ምንም እንኳን በታዳጊ ሀገር ደረጃ ከባድ ቢሆንም፤ የኢትዮጵያ ህዝብና መንግስት ግን የጎረቤቶቻቸውን ችግር እንደራሳቸው በመቁጠር ያላቸውን እያካፈሉ ይገኛሉ። በዚህም ሳቢያ ስደተኞቹ ኢትዮጵያን እንደ ሁለተኛ ሀገራቸው እየቆጠሩ ነው። ይህ የመንግስታችንና የህዝባችን ህዝባዊ ድጋፍ በዓለም አቀፉ ማሀበረሰብ ዘንድም አድናቆት የተቸረው ነው።
ታዲያ ይህን ሁኔታ ብቻ ስንመለከተው ሀገራችን ለጎረቤቶቻችን ምን ያህል መድን እየሆነች እንደመጣች የሚያስገነዝብ ነው። ይህ የሆነውም ኢትዮጵያ በምትከተለው የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ ይመስለኛል። እንደሚታወቀው ይህም በሀገሪቱ የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ ላይ ሥር ነቀል ለውጥ ማምጣት ያስቻለ ከመሆኑም ባሻገር ለመጀመሪያ ጊዜ በቀጣናው ዘላቂ ሰላም እንዲሰፍን የተወሰደ ርምጃ ነው፡፡ ተግባሩም ለምስራቅ አፍሪካ ሰላም ወዳድ ህዝቦች መልካምና ጠንካራ የዲፕሎማሲያዊ ምዕራፍ የከፈተ ነው፡፡
የሽግግር መንግሥቱን ቻርተር ተመርኩዞ የተዘጋጀውና በአሁኑ ወቀት ብሔራዊ ጥቅማችንን በማስጠበቅ ላይ ብሎም ሀገራዊ ህልውናችንን እያረጋገጠ ብሎም ለጎረቤቶቻቸን መድን የሆነው የኢፌዴሪ የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ፤ የውስጥ ችግሮቻችንን በመቅረፍ ከሌሎች ሀገራት ጋር የሚኖረንን ግንኙነት በጋራ ጥቅም እና ሰላም ላይ እንዲመሰረት ያደረገ ነው፡፡ ይህ በመሆኑም ሀገራችን ሰላማዊ ልትሆን ችላለች። ይህን ሰላማዊነት በመመርኮዝም የጎረቤት ሀገር ህዝቦች ኢትዮጵያንና ህዝቧን እንደ መጠለያቸው እየቆጠሩ ነው።
ህዝብና መንግስት ‘ስደተኞቹ ባይቸገሩ አገራቸውን ጥለው አይመጡም’ በሚል ሚዛናዊና ህዝብን ማዕከል ያደረገ አስተሳሰብ ያለውን ከማካፈል ባሻገር፤ ስደተኞቹ በተለያዩ ማህበራዊ መስተጋብሮች እንዲሳተፉ እያደረጉ ነው። እንዲህ ዓይነቱ ህዝባዊነት ከውስጣዊ ባህሪ የሚመነጭ በመሆኑም የኢትዮጵያ መንግስትና ህዝቦች ለስደተኞች እያደረጉ ያሉት ሁሉን አቀፍ ድጋፍ ከመደነቅ ባሻገር፣ ተገቢው ትብብርም ሊደረግላቸው የሚገባ ይመስለኛል።
ያም ሆኖ እዚህ ላይ የኢትዮጵያ ህዝብና መንግስት የጎረቤት ሀገራት ህዝቦችን ችግር የሚካፈሉት ድጋፍ እንዲደረግላቸው አይደለም—ለህዝቦች ካላቸው ፅኑ ፍቅርና የአገራቱ ዜጎች በየአገራቸው የተፈጠረው ችግር እስኪረጋጋ ድረስ ኢትዮጵያን እንደ ሁለተኛ ሀገራቸው በመቁጠር ቢኖሩ ቀጣናውን የማረጋጋት አካል ሊሆን ይችላል ብለው ስለሚያስቡ እንጂ። በመሆኑም ሀገራችን ለውስጧ ችግሮች ቅድሚያ በመስጠት የቀጣናውን ሀገራት ህዝቦች የሰላም እጦትን ለማገዝ የምታደርገው ጥረት ከዚህ አኳያ መታየት ያለበት ይመስለኛል።
እንደሚታወቀው የኢፌዴሪ መንግስት በጥቂት ዓመታት ውስጥ ብቻ በቀጣናው ሀገራት መካከል ሰላም ሰፍኖ ልማታዊ ትስስር እንዲጎለብት ፈርጀ ብዙ ተግባራትን እያከናወነ ነው። ውጤትም እያገኘበት ነው። በኤሌክትሪክ ሃይል፣ በየብስ፣ በባቡርና በሌሎች የመሰረተ-ልማት አውታሮች ቀጣናውን ለማስተሳሰር የሚያደርጋቸው ጥረቶች ተጠቃሽ ናቸው። እናም መንግስት የቀጣናው ህዝቦች መቸገር አገራችን እንዲኖር የምትሻው ቀጣናዊ የልማት ትስስር እንዳይኖር ያግዳል ብሎ ስለሚያምንም ጭምር ይመስለኛል።
ታዲያ ይህን የትስስር ሁኔታ ሲከውን በውጭ ጉዳይ ፖሊሲው ላይ በግልፅ እንዳስቀመጠው ሁለት መሰረታዊ ሁነቶችን ተከትሎ ነው—ውሰጣዊና ውጫዊ ሁኔታዎችን። መንግስት ሀገራዊ ህልውናን የማስጠበቁ ጉዳይ ሊሳካ የሚችለው ውስጣዊና ውጫዊ ሁኔታዎች ላይ መሰረት በማድረግ ብቻ እንደሆነ በማመን ለተግባራዊነቱ ሲንቀሳቀስ መቆየቱ ይታወቃል።
በከፍተኛ ኋላ ቀርነትና የድህነት አዘቅት ተዘፍቃ ለቆየችው ሀገራችን ፈጣን የኢኮኖሚ ልማት፣ የዴሞክራሲያዊ ግንባታና ሰላምን የማረጋገጥ የህልውና ጉዳይ መሆኑን በመገንዘብ አቅጣጫዎች በማስቀመጥ ወደ ተግባር ተሸጋግሮ ላለፉት 26 ዓመታት ተጉዟል።
በተለይም ባለፉት 15 ዓመታት በመላ ሀገሪቱ አስተማማኝ ሰላም የማስገን፣ ፈጣንና ተከታታይ ልማትን እውን የማድረግ እንዲሁም የዴሞክራሲያዊ ስርዓት ባህል ግንባታ ስር እንዲሰድ ምቹ ምህዳርን የመፍጠር ተግባሮችን ከውኗል።
አገሪቱን በመምራት ላይ የሚገኘው የኢፌዴሪ መንግስት ለአገራችን ሰላምና ልማት እውን መሆን ከፍተኛ ጥረት እንደሚያደርግ ሁሉ፤ የጎረቤት ሃገሮች ሰላምና ልማትም እንዲፋጠን ካለው ፅኑ እምነት በመነጨ በጋራ ማደግ ቀዳሚ ነው ብሎ ያምናል። ምክንያቱ ደግሞ የአገራችን ሰላምና ልማት ለአካባቢያችን ዕድገት ድርሻ እንዳለው ሁሉ፤ የአካባቢያችን ሰላምና ልማትም ለሀገራችን ዕድገት መፋጠን የሚያበረክተው አዎንታዊ አስተዋጽኦ የላቀ እንደሚሆን በፅናት ስለሚያምን ነው።
ታዲያ ይህ እንዲሆን መንግስት ከራሱ አገር ህዝቦች አልፎ ለአጎራባች አገራት ህዝቦች ማሰብ ይኖርበታል። በተለይም ባለፉት 26 ዓመታት የሀገሪቱን የውጭ ግንኙነትና በዓለም አቀፍ ደረጃ ያላትን ስፍራ ለማጎልበት ሰፊ ጥረት አድርጓል። በዚህም ኢትዮጵያ ለሀገሪቱም ሆነ ለአካባቢው የተረጋጋ የፖለቲካ ሂደት እንዲኖር ግጭቶችና ውዝግቦች በሰላማዊ ጥረት እንዲፈቱ ብቻ ሳይሆን፤ የቀጣናውን ዜጎች በስደተኝነት ተቀብላ በማስተናገድ ጊዜያዊ እፎይታን እንዲያገኙ ትብብር በማድረግ ላይ ትገኛለች።
አገራችን በምትከተለው ይህ የትብብርና የህዝባዊነት ማዕቀፍ አብዛኛዎቹ አጎራባች አገራት ኢትዮጵያን እንደ ራሳቸው አገር እንዲቆጥሯት አድርጓል። በእርስ በርስ ጦርነትም ይሁን አገራቸው ውስጥ ባለው የግፍ አገዛዝ ምክንያት በቀዳሚነት የሚመርጧት አገር ሆናለች። በዚህም ሳቢያ ስደተኞቹ ኢትዮጵያን “ሁለተኛዋ አገራችን” ሲሏት ይደመጣሉ። ኢትዮጵያ ውስጥ መኖር በገዛ አገራቸው ውስጥ የመኖር ያህልም ይቆጥራሉ። መጪ ተስፋቸውንም ከዚህችው ባለ ተስፋ ሀገር ጋር የሚያቆራኙ ጥቂት አይደለም።
እርግጥ የኢፌዴሪ መንግስት የሚከተላቸው ማናቸውም ፖሊሲዎች ህዝብን መሰረት ያደረጉ ናቸው። ቅድሚያም ለህዝብ አስተማማኝ ሰላምና ደህንነት የሚሰጡና የሚጨነቁ ናቸው። የኢትዮጵያ መንግስት በህዝብ ውስጥ አድጎ በህዝብ የሰላ ትችት እየተመራና ራሱን በራሱ እያረመ ዛሬ ላይ የደረሰ በመሆኑ ህዝባዊ ወገንተኛ ነው። ይህ ህዝባዊ ባህሪውም የየትኛውንም ሀገር ህዝብ እንደ ህዝብ የሚያከብርና በእኩል ዓይን የሚመለከት ነው። በዚህም ሳቢያ ኢትዮጵያ የአብዛኛዎቹ የምስራቅ አፍሪካ ሀገራት ህዝቦች እንደ ሁለተኛ ሀገር የምትቆጠር ሆናለች። የህዝቦችን ችግር የሚገነዘብ መንግስትና እንግዳ ተቀባይና አክባሪ ህዝብ ያለባት ሀገር በመሆኗ የምስራቅ አፍሪካ ህዝቦች መጠለያ ሆናለች። ኢትዮጵያ የምትከተለው የውጭ ጉዳይ ፖሊሲ የምስራቅ አፍሪካ ሀገራት በሀገራችንና በመንግስት ላይ ተስፋ እንዲጥሉ ያደረገ ነው።